De Klimaat en Energieverkenning laat teleurstellende cijfers zien. De kans dat de klimaatdoelen voor 2030 gehaald worden, is kleiner dan vijf procent. Daarmee laat Nederland kansen liggen om snel onafhankelijker te worden van de import van fossiele energie. NVDE-voorzitter Olof van der Gaag: “Dit is wel even slikken. We komen dichter bij de deadline van 2030 en verder van het doel. De politiek heeft nodeloos tijd verloren en er zijn noodzakelijke maatregelen van de plank gevallen. Dat kunnen we ons niet permitteren en het is ook zonde, want de duurzame energiesector kan méér dan nu van ons gevraagd wordt.”
Wel is het hoopgevend dat de onderkant van de bandbreedte van de CO2-reductie voor 2030 nauwelijks veranderd is. “Er is dus een stevige bodem. Het is zaak die op te hogen”, zegt Van der Gaag. Gelukkig gaat het meeste beleid wel door. Mede daardoor breken we dagelijks positieve records. Zo wordt een zesde van de elektriciteit opgewekt met zon, ruim de helft met hernieuwbare bronnen en is al veertig procent van de nieuw verkochte auto’s volledig elektrisch.
Mensen ervaren een zigzagkoers van de overheid rond zonnepanelen, warmtepompen, elektrisch rijden en milieuzones. Dat leidt ertoe dat ze afwachten en dat markten afkalven. Bedrijven die in schone energieprojecten willen investeren, zien zich geconfronteerd met enorme doorlooptijden. We verwachten een stimulerende overheid, in plaats van een remmende. Burgers en bedrijven moeten worden aangemoedigd en geholpen om stappen te zetten bij verduurzaming. Er zijn genoeg mensen en bedrijven die zien dat duurzaam de toekomst is en die daaraan willen bijdragen.
De industrie is zich er terdege van bewust dat zij binnen het ETS in 2040 geen emissieruimte meer heeft. Vooral door het ETS zijn de prognoses voor CO2 -reductie in 2040 goed. In lijn met de bevindingen van Draghi, is vergroenen hun beste strategie. Dat lukt als de randvoorwaarden excellent zijn: stikstofruimte voor duurzame energieprojecten, snellere vergunningverlening (bijvoorbeeld van projecten als de Delta Rijn Corridor), een impuls voor elektrificatie en groene waterstof en een CO2-normering van de vraag naar industriële producten.
In de gebouwde omgeving kan schaal gemaakt worden met woningverbetering, als er meer wijk voor wijk gewerkt gaat worden, om te beginnen waar veel energiearmoede is. Erken snel de innovatieve opsporingsmethodes voor vleermuizen, zodat de isolatiesector weer aan de slag kan. En trek geld uit voor de investeerbaarheid en betaalbaarheid van warmtenetten, zodat die uitrol wordt versneld. Zorg daarnaast voor een snellere opschaling van duurzame warmtebronnen.
Schrijf zo snel mogelijk voor dat de auto van de zaak emissievrij moet zijn. Een elektrische auto van de zaak is vrijwel altijd goedkoper voor de werkgever en zorgt op termijn voor een grote instroom van emissievrije auto’s op de tweedehands markt. En maak in het openbaar vervoer gedifferentieerde tarieven mogelijk.
Er is meer duurzaam elektriciteitsaanbod nodig, terwijl de groei van windenergie op zee, op land en zonne-energie vertraagt. Ten opzichte van eerdere Klimaat- en Energieverkenningen verslechtert het aandeel hernieuwbare elektriciteit (van 85 procent naar zeventig procent in 2030). Ook zal de elektriciteitssector een hogere uitstoot veroorzaken dan in 2022 verwacht. Het is dus nodig om geen nieuwe belemmeringen op te werpen voor de opwek van zon- en windenergie. Maak afspraken met de decentrale overheden over doelen na 2030. En blaas het vertraagde traject richting CO2-vrije flexibiliteit nieuw leven in.
Binnenkort presenteert de NVDE een serie voorstellen om de gaten richting 2030 dicht te lopen.
