Om de Nederlandse economie toekomstbestendig te maken, nieuwe woningen op het elektriciteitsnet aan te kunnen sluiten en energie-onafhankelijker te worden, zijn grootschalige investeringen in de netinfrastructuur noodzakelijk. “Investeringen in de netten zijn een hele verstandige keuze, want het levert de maatschappij meer op dan het kost. Daarnaast wordt Nederland met de overstap van gas naar elektriciteit onafhankelijker van fossiele energie uit dubieuze landen en gaan we klimaatverandering tegen”, reageert Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE).
Er staan op dit moment meer dan 20.000 bedrijven op de wachtlijst voor een zwaardere elektriciteitsaansluiting, omdat zij willen uitbreiden of verduurzamen. Het verkleinen van de wachtlijst door maximaal in te zetten op het bouwen van nieuwe infrastructuur voor elektriciteit – zoals hoogspanningsstations, stroomkabels- en lijnen, levert de Nederland veel meer op dan het kost. Uit een nieuw ambtelijk rapport (IBO Bekostiging Elektriciteitsinfrastructuur) blijkt dat de netbeheerders elf miljard euro per jaar in de netten moeten investeren. Dat is slechts circa één procent van ons Bruto Binnenlands Product. Netinvesteringen leveren jaarlijks tientallen miljarden aan maatschappelijke waarde op, bleek uit een studie van BCG. Als bedrijven en nieuwe woningen sneller kunnen worden aangesloten, heeft dat volgens het IBO grote baten voor de economie en de samenleving. Daarom is het belangrijk om vergunningprocedures zoveel mogelijk te verkorten, omdat het verzwaren van een net zo tien jaar kan duren.
Het net beter benutten heeft de potentie om de investeringskosten tot 2040 te verlagen met dertig miljard euro. We kunnen het net beter benutten door elektriciteitsverbruik bij bedrijven en huishoudens te stimuleren als er volop ruimte is op het net, en minder als het krap wordt. Stem daarbij ook locaties voor energieopwekking en opslag af op locaties met energieverbruik. Deze maatregelen kunnen de benodigde investeringen in het elektriciteitsnet op land tot wel dertig procent verlagen. Bovendien kunnen tijdige maatregelen nu al meer ruimte op het net vrijmaken.
Als de nettarieven voor burgers en bedrijven gaan afhangen van het moment waarop zij stroom gebruiken, moet geborgd worden dat de investeringszekerheid voor verduurzaming voldoende op peil blijft. Daarnaast roepen we het kabinet op vol in te blijven zetten op de uitrol van warmtenetten, duurzame gassen en energiebesparing, omdat hierdoor het elektriciteitsnet minder verzwaard hoeft te worden.
Het is van belang de betaalbaarheid van de energierekening voor huishoudens en bedrijven verbeteren. Gisteren bleek uit onderzoek van TNO dat meer huishoudens in de knel kunnen komen door stijgende energieprijzen. Verduurzaming van woningen en de doorgroei van hernieuwbare energie zijn structurele manieren om de energierekening omlaag te brengen. Van het geld dat het Rijk in 2023 uittrok voor het energieprijsplafond, kunnen ruim 1,1 miljoen gezinnen een structureel veilige energierekening krijgen die 1.100 euro lager is dan nu.
Ook biedt het Action Plan for Affordable Energy van de Europese Commissie concrete maatregelen om de energiekosten te verlagen. De NVDE is positief over de oproep van de Europese Commissie om de belasting op elektriciteit te verlagen. “Elektriciteit wordt ruim anderhalf keer zwaarder belast dan gas, terwijl juist de overstap van gas naar elektriciteit de sleutel is tot een betaalbare en duurzame energievoorziening,” aldus Olof van der Gaag. Een lagere belasting op elektriciteit stimuleert deze elektrificatie. Daarnaast is het goed voor de betaalbaarheid voor het bedrijfsleven en verbetert het ons investeringsklimaat en onze concurrentiepositie.
