Het IPCC-rapport dat gister verscheen waarschuwt dat door de mens veroorzaakte klimaatverandering gevaarlijke en wijdverspreide verstoringen van de natuur veroorzaakt en het leven van miljarden mensen over de hele wereld beïnvloedt, ondanks inspanningen om de risico's te verminderen. De reacties op het rapport zijn eenduidig: klimaatverandering is er al en handelen is nu nodig. In dit artikel zijn de belangrijkste reacties verzameld.
Maarten van Aalst, hoogleraar Klimaat en Rampen aan de Universiteit Twente en directeur van het Klimaatcentrum van het Internationale Rode Kruis en tevens één van de hoofdauteurs van het rapport geeft aan: “Dit rapport betekent dat het licht op rood springt, een groot alarm voor wat er op ons afkomt. Het bevestigt wat we al zien gebeuren, wat we verwachten voor de toekomst en - het allerbelangrijkste - wat we kunnen doen om die effecten te beperken.” Deze call-to-action wordt ondersteund door Stephen Cornelius, WWF Global Lead voor het IPCC; “Droogte en verzengende hitte, vernietiging van ecosystemen, krachtigere stormen en massale overstromingen, uitsterven van soorten – dit is geen lijst met scènes uit een apocalyptische film. Dit is de inhoud van een gezaghebbend wetenschappelijk rapport waarin de klimaateffecten worden beschreven die onze planeet en haar mensen nu al verwoesten. Onze planeet is in gevaar, ze wordt tot het uiterste gedreven – en soms zelfs verder – en het zijn de meest kwetsbare mensen en ecosystemen die het meest lijden”
Dewi Zloch, klimaat- en energie-expert bij Greenpeace Nederland: “Het had zo erg nog niet mogen zijn. Het klimaat heeft nu al veel impact en we maken steeds meer extremen mee. En toch is dit het veiligste klimaat dat we nog zullen hebben, omdat de opwarming van de aarde, de stijgende zeespiegel, de gevaren en de schade die we nog gaan meemaken nu al vaststaan. Dat is heel pijnlijk. Maar alleen door deze feiten eerlijk onder ogen te komen, kunnen we het oplossen. Dit zijn spannende en kritieke jaren. Als we nu actie ondernemen, kunnen we nog steeds voorkomen dat het veel erger wordt. Toch bereiden regeringen wereldwijd zich niet voor op de 1,5°C-wereld, terwijl ze dat wel beloofd hebben. We hebben leiders nodig die niet alleen plannen maken op basis van de wetenschap, maar ze ook daadwerkelijk uitvoeren. Het is nu alle hens aan dek. Dit is hét moment om groot te denken, lef te tonen en ons te verenigen.”
Ook Jagan Chapagain, Secretaris-Generaal van het Internationale Rode Kruis, roept overheden en maatschappelijke organisaties op tot lokale hulp én financiering voor de meest kwetsbaren, zodat de vernietigende humanitaire gevolgen van de klimaatcrisis een halt kan worden toegeroepen. “De wereldwijde reactie op COVID-19 bewijst dat regeringen doortastend en drastisch kunnen optreden bij wereldwijde dreigingen. We hebben dezelfde energie en daadkracht nodig om de klimaatverandering nu te bestrijden. We hebben het nodig om de meest kwetsbare gemeenschappen over de hele wereld te ondersteunen, zodat ze de tools en financiering krijgen om risico’s te anticiperen en te beheersen.”
Volgens Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen is dit het moment om belangrijke keuzes te maken met betrekking tot klimaatadaptatie, deze keuzes moeten leidend zijn voor de ruimtelijke inrichting. “We zien nu al de effecten van klimaatverandering en een toename van weersextremen, ook in Nederland. We moeten ons aanpassen aan die verandering en ons voorbereiden op hogere temperaturen, langdurige droogte en meer neerslag en piekbuien. Daarbij moeten we ver vooruit kijken, maar bovenal nu al handelen. Zo moeten water en bodem leidend zijn voor ruimtelijke plannen. Ook het kabinet onderkent deze noodzaak in het coalitieakkoord. Op korte termijn moeten we dit verankeren in de grote verbouwing van Nederland die aanstaande is. We moeten Nederland niet op de oude manier vol bouwen, maar slimme en waterbewuste keuzes maken. De landelijke maatlat voor klimaatbestendig bouwen die minister de Jonge heeft toegezegd is hiervoor een belangrijke stap in de goede richting.”
Bas Eickhout, GroenLinks-Europarlementariër geeft aan dat klimaatverandering en veiligheid hand in hand gaan. “Nu al wordt het weer steeds extremer, maar vergaande klimaatverandering maakt ook de veiligheidssituatie in de wereld instabieler. Naast gevaarlijke klimaatverandering, maakt de oorlog tussen Rusland en Oekraïne duidelijk dat we zo snel mogelijk onafhankelijk moeten worden van fossiele brandstoffen.” Volgens Eickhout is klimaatbeleid ook onderworpen aan veiligheid “In Europa staat veel klimaatbeleid onder druk door gasprijzen en economische belangen van EU-landen. Dit is echt zorgwekkend. In Glasgow spraken we af om de klimaataanpak te versnellen, maar drie maanden na de klimaattop is de voortgang teleurstellend. Nieuwe, ambitieuzere plannen van landen blijven uit.” Op dit moment wordt zowel in het Europees Parlement als door de EU-landen onderhandeld over nieuw klimaatbeleid. “De oorlog in Oekraïne verplicht ons om veel harder in te zetten op duurzame energie en energiebesparing. Daarom moet de Europese Commissie het ‘Fit for 55’ klimaatpakket herzien. Maar naast een ambitieuzer klimaatbeleid, betekent dit ook dat het ondersteunen van investeringen in Russisch gas via de taxonomie echt niet kan”.
