De druk op het elektriciteitsnet loopt op en het einde van de wachtrijen is nog niet in zicht. 10.000 aanvragen voor teruglevering van stroom en bijna net zoveel aanvragen voor stroomafname staan in de wacht. Maar dat aantal is onzeker door spookaanvragen van bedrijven die een vertekend beeld geven. Theo Scholte, woordvoerder van Netbeheer Nederland schept met vijf antwoorden duidelijkheid over de congestieproblemen.
Het stroomnet zit volgens Netbeheer Nederland vol met spookaanvragen van bedrijven, hoe zit dit precies?
“Er staan 9.400 wachtenden op de lijst voor energieafname en 10.000 wachtenden op de lijst voor teruglevering. We weten dat er tussen die aantallen ook ‘zombie-aanvragen’ zitten, waarbij één aanvrager meerdere aanvragen tegelijk doet. Een partij kan meerdere aanvragen doen bij één netbeheerder of bij meerdere netbeheerders op verschillende locaties. Met het idee: waar ik beet heb ga ik aan de slag.
Het lastige is dat we geen goed beeld hebben van welke aanvragen nu reëel zijn en welke niet.. Naast het bijbouwen van capaciteit gaan we komende tijd actief aan de slag om de lijsten op te schonen. Ook al weten we niet hoeveel het gaat helpen, met het opschonen wordt de wachtlijst sowieso korter. Daarnaast krijgen we daarmee steeds beter in beeld waar écht meer capaciteit nodig is en we dus moeten bijbouwen.”
Wat is er volgens jullie nodig om meer partijen te kunnen aansluiten?
“Het belangrijkste is dat er wordt bijgebouwd. Daarnaast kan gespreid en slimmer gebruik van energie ook een oplossing zijn. Daar zijn verschillende oplossingen voor, zoals gespreid verbruik over de tijd, verminderen van pieken en het afstemmen van verbruik met ondernemers in de buurt.
Voor energiehubs geldt dat niet op voorhand te zeggen is wat mogelijk is. Dit is afhankelijk van veel factoren. In Flevoland Gelderland en Utrecht lijkt het aansluiten van energiehubs op het moment niet mogelijk, maar in Noord-Holland bijvoorbeeld wel. Wat in de ene regio wel kan, kan in de andere regio soms niet. Dit hangt af van veel factoren , bijvoorbeeld de kwaliteit en kwantiteit van het lokale energienet, de hoeveelheid ondernemers en de afstand tot een aanlandplek van wind op zee. We zoeken naar oplossingen, maar het is elke keer maatwerk.”
Volgens minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie kunnen de problemen op het elektriciteitsnet in Flevoland, Gelderland en Utrecht in 2026 de woningbouw en verduurzaming van woningen bemoeilijken. Moeten in dit geval bepaalde maatschappelijke projecten voorrang kunnen krijgen?
“Wij proberen in al onze prognoses te kijken naar autonome groei, dat is de groei van bevolking en woningbouw. Autonome groei heeft prioriteit, maar deze gaat harder dan voorzien. Er wordt door toezichthouder ACM aan een maatschappelijk prioriteringskader gewerkt, dat in april wordt verwacht. Wij als netbeheerders willen dat er heldere kaders komen, opgesteld door de toezichthouder en dat er een toetsingspartij is die in het geval van discussie heldere besluiten kan nemen. Want maatschappelijk prioriteren betekent altijd voorrang voor de een, en is dan ook elke keer een nadeel voor een ander.”
Stedin wil openbare laadpalen voor elektrische auto’s tussen 16:00 en 21:00 uitzetten om het net te ontzien. Volgens de netbeheerder kan elke laadpaal die uitstaat zorgen voor het aansluiten van één nieuwe woning (1). Hoe zou dit te regelen zijn?
“Als je kijkt naar het energiegebruik in een woonwijk zie je hele duidelijke pieken, dat is ’s ochtends vroeg en tussen 18:00 en 20:00 ‘s avonds. Die pieken worden enorm versterkt als er tussen 16:00 en 21:00 elektrische auto’s worden ingeplugd. Als we dat gebruik wat kunnen spreiden, wordt de stroompiek lager en is er meer ruimte om anderen aan te sluiten.
Minister Jetten heeft al gezegd de we naar slimme apparaten en manieren moeten kijken. Keuzes zoals het tijdelijk uitschakelen van publieke laadpalen kan een netbeheerder niet maken. Maar wij vinden wel dat we het over energiebewust gebruik moeten hebben. Stedin heeft met dit bericht de discussie in ieder geval op de kaart gezet.”
De salderingsregeling voor zonnepanelen blijft bestaan. Woningeigenaren met zonnepanelen blijven elektriciteit aan het net leveren, waardoor kans op overbelasting bestaat. Hoe nu verder?
“Het is een gemiste kans dat het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderingsregeling niet door gaat. Door de regeling in stand te houden heeft de Eerste Kamer geaccepteerd dat de elektriciteitsnetten voller worden en dat meer mensen te maken krijgen met spanningsproblemen. Als het salderen geleidelijk was afgebouwd, was de kans groter dat we konden voorkomen dat zo’n 750.000 huishouden last krijgen van stroomuitval en spanningsproblemen.
De regeling had omgebouwd kunnen worden naar een prikkel om zelf opgewekte stroom in te zetten voor eigen gebruik. Stedin heeft daarvoor op woensdag de ‘eKlok’ gelanceerd, die laat zien wanneer het wel of niet druk is op het stroomnet. Als je de stroom op de drukke momenten niet kunt gebruiken, kun je deze opslaan in een thuisbatterij of de elektrische auto als batterij gebruiken.
De Eerste kamer heeft wel toegezegd dat er geld beschikbaar komt voor een publiekscampagne om energie te gebruiken als deze voor handen is.
1 https://nos.nl/artikel/2510535-netbeheerder-elektrische-auto-s-niet-opladen-tussen-16-00-en-21-00-uur
