Klimaatadaptatie op de kaart zetten en verankeren in beleid en praktijk is voor veel gemeenten een lastige opgave. De wil is er, maar het ontbreekt aan tijd en middelen. Dat blijkt uit de evaluatie van het VNG-programma dat 35 gemeenten een steuntje in de rug gaf bij het opzetten van klimaatadaptatiebeleid.
Op 17 mei zijn tijdens het online event Werken aan klimaatadaptatie – hoe doe je dat? de resultaten besproken met een groot aantal deelnemers en minister Cora van Nieuwenhuizen. Voor veel gemeenten zijn de schadelijke effecten door hittestress in binnensteden, droogte op zandgronden, daling van grondwaterstanden in het westen en wateroverlast tijdens intensieve regenval herkenbare en urgente issues.
De VNG heeft daarom tijdens het event opnieuw benadrukt dat klimaatadaptatie een nationale opgave is, maar dat de daaraan verbonden keuzes en opgaven regionaal en lokaal gemaakt en gerealiseerd moeten worden. Gemeenten spelen daarin een belangrijke rol, want de meeste oplossingen krijgen gestalte op hun grondgebied. Daardoor is er meer aandacht voor noodzakelijk maatwerk, maar ook een logische verbinding met andere ruimtelijke opgaven. Een goede samenwerking met provincies en waterschappen is daarbij ook noodzakelijk.
De ideale uitgangspositie waarmee gemeenten optimaal kunnen bijdragen aan de regionale samenwerking begint bij voldoende uitvoeringskracht. En dat is een optelsom van factoren zoals middelen, kennis en menskracht, waar het aan schort bij gemeenten. Pieter Jeroense, plaatsvervangend algemeen directeur VNG: “Dat geldt voor alle gemeenten, maar in het bijzonder voor gemeenten tot circa 35.000 inwoners. Dat is tweederde van alle gemeenten, die met een relatief klein ambtelijk apparaat voor dezelfde transitieopgaven staan. Ook zitten zij vaak al in een financieel lastige situatie.”
Het VNG-programma heeft succesvol kunnen bijdragen aan het verbeteren van deze uitgangspositie bij een aantal gemeenten: zij hebben meer inzicht en overzicht in de eigen opgave gekregen, klimaatadaptatie wordt langzaamaan een regulier element in hun ruimtelijke projecten of er is meer aansluiting bereikt met het gemeentelijk duurzaamheids- en omgevingsbeleid. Hieruit blijkt dat gemeenten dit type maatwerkondersteuning nodig blijven hebben. De VNG heeft deze signalen meegegeven aan de minister met de opdracht om te kijken naar mogelijkheden om dit programma een vervolg.
