In december 2022 bereikten VN-lidstaten overeenstemming over het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework. De Nederlandse overheid staat nu voor de uitdaging om invulling te geven aan de daarin gemaakte afspraken en uitgesproken ambities op het gebied van biodiversiteit en natuurherstel. In deze policy brief gaat het PBL in op de wijze waarop biodiversiteit een plek krijgt in het Nederlandse beleid voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS).
Het Nederlandse BHOS-beleid besteedt in toenemende mate aandacht aan biodiversiteitsverlies. Er is daarbij groeiend besef van de urgentie om biodiversiteitsverlies tegen te gaan, vanwege de samenhang tussen ontwikkelingsdoelen, klimaat en biodiversiteit. Daarbij kiest Nederland voor de ‘mainstreaming’ van biodiversiteit, een keuze die samenhangt met het feit dat biodiversiteitsverlies samenhangt met een verscheidenheid aan economische sectoren en beleidsterreinen. Op verzoek van het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft PBL onderzocht hoe invulling kan worden gegeven aan het borgen van biodiversiteit in BHOS-beleid, met aandacht voor het brede portfolio van activiteiten vanuit verschillende directies en financieringsstromen.
Deze policy brief biedt een reflectie op de betekenis van het concept 'mainstreaming' als beleidsstrategie en geeft duiding aan verschillende perspectieven op mainstreaming vanuit de beleidspraktijk. Het doel hierachter is om inzicht te geven in uiteenlopende interpretaties van mainstreaming - specifiek in relatie tot de opgave op biodiversiteit. Kennisnemen van deze verschillende perspectieven op mainstreaming biedt de mogelijkheid om bewust beleidskeuzes te maken die nodig zijn om de aanpak van mainstreaming te concretiseren. Een belangrijke voorwaarde voor effectieve mainstreaming in de beleidspraktijk is een gedeeld begrip van doel en aanpak.
Deze publicatie bouwt voort op een studie die is uitgevoerd door IIED (2023), waarin gekeken is naar de manier waarop andere donoren biodiversiteit borgen in hun ontwikkelingsbeleid. Het PBL brengt deze en andere inzichten samen in de vorm van leidraden voor de mainstreaming van biodiversiteit in BHOS beleid. Het rapport identificeert tien condities die een effectieve aanpak van mainstreaming bevorderen. Duidelijkheid over de inzet en aanpak van mainstreaming vraagt onder andere om politiek leiderschap, een sterke positionering in beleid en een helder narratief wat houvast en richting geeft aan inspanningen binnen de overheid als ook de samenwerking met externe partners en andere overheden.
Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het convenant PBL-DGIS. Via dit convenant draagt PBL bij aan visievorming en strategische beleidsontwikkeling in Nederland ten bate van internationale duurzame ontwikkeling, inclusief aandacht voor coherentie in het Nederlandse binnenland- en buitenlandbeleid.
