In hoeverre weerspiegelt de ticketprijs voor een vliegreis de werkelijke prijs van vliegen, dat wil zeggen, een prijs waarin de volledige maatschappelijke kosten en alle relevante belastingen tot uiting komen? Die vraag hebben we in deze studie op verzoek van Natuur & Milieu beantwoordt voor een drietal voorbeeldvluchten.
Het drietal voorbeeldvluchten dat we hebben bekeken:
1. Schiphol – Parijs (full-service luchtvaartmaatschappij).
2. Schiphol – Barcelona (low-cost carrier).
3. Schiphol – Los Angeles (full-service luchtvaartmaatschappij).
Om bovenstaande vraag te beantwoorden hebben we in beeld gebracht welk deel van de externe kosten van vliegen (milieukosten, kosten van geluidsoverlast, ongevalskosten) niet in rekening wordt gebracht bij de reiziger via belastingen zoals de vliegbelasting, het EU ETS en CORSIA. Deze ongedekte externe kosten vormen het eerste deel van de maatschappelijke kosten die momenteel niet in de prijs van vliegtickets tot uiting komen.
Daarnaast geldt dat, in tegenstelling tot de meeste andere producten en diensten, een vliegreis momenteel is vrijgesteld van btw. Dit vormt het tweede deel van de maatschappelijke kosten die niet in de ticketprijs zijn opgenomen. Ook de omvang van die kosten hebben we bepaald.
Onze studie laat zien dat de huidige ticketprijzen voor vliegreizen gemiddeld genomen lager zijn dan de daadwerkelijke kosten van vliegen. Wanneer je alle externe kosten in rekening zou brengen bij de reiziger via een verhoging van de belastingen op vliegen en daarnaast ook btw zou heffen op vliegtickets, dan stijgt de ticketprijs op een vlucht naar Parijs gemiddeld genomen met ca. 25%, terwijl de prijs voor een ticket naar Los Angeles in prijs bijna zou verdubbelen (+86%).
De reden dat de ticketprijs voor intercontinentale vluchten veel sterker zouden stijgen dan die van korte vluchten is te verklaren door het feit dat op lange vluchten een veel kleiner deel van de externe kosten gedekt wordt door belastingen. Waar de externe kosten (met name de klimaatkosten) sterk stijgen met de vluchtafstand zijn de belastingen maar beperkt afhankelijk van de vluchtlengte.
