Het aanklagen van grote vervuilers is een vorm van het zoeken naar klimaatrechtvaardigheid, waarbij grote bedrijven ter verantwoording worden geroepen over hoe hun acties de leefbaarheid van de mensheid in het geding brengt. In toenemende mate wordt het recht ook ingezet om overheden te dwingen over te gaan tot effectief klimaatbeleid. Met deze klimaatzaken wordt gepoogd het ongelimiteerde exploiteren van de aarde een halt toe te roepen en ervoor te zorgen dat de meest kwetsbaren op aarde een waardig leven behouden.
De Urgenda-klimaatzaak zette wereldwijd de toon. Vervolgens volgde de Shell-rechtszaak die Milieudefensie aanspande, waar de rechter oordeelde dat Shell aantoonbare schade aan de mensheid creëert en daarom de vervuilende activiteiten met stoppen. Na deze overwinning ging Milieudefensie verder: begin 2022 kondigden zij aan dat zij de grootste 29 vervuilers van Nederland zullen aanklagen. In 2024 voegde ze daad bij woord door te beginnen met ING.
De verwachting is dat zowel op nationaal als op internationaal niveau nog velen zullen volgen. En niet alleen bedrijven maar ook landen worden inmiddels voor de rechter gesleept. Zo eisen bewoners van Bonaire in samenwerking met Greenpeace betere bescherming tegen klimaatverandering van de Nederlandse staat. Internationaal zijn meerdere vergelijkbare zaken te als voorbeeld te nemen.
In dit dossier vindt u nieuws en achtergrond met betrekking tot de ontwikkelingen rondom klimaatzaken, evenals beleidsstukken, publicaties, video’s, vraag & antwoord en tools over dit onderwerp.
Antwoorden op Kamervragen over snel aanvullende klimaatmaatregelen nemen
Kamerstuk: kamervraagGeen reductiebevel voor Shell in hoger beroep: wat betekent dit?
Jurisprudentie – SamenvattingenIs Shell de grote winnaar?
BlogShell wint klimaatzaak in hoger beroep; Hof wijst reductieplicht af
SamenvattingEuropean Green Deal: overzicht EU-regelgeving en richtlijnen
InfographicsKamerbrief over uitspraken Europees Hof voor de Rechten van de Mens in klimaatzaken
Kamerstuk: kamerbriefKlimaatuitspraak België: scherpe bewoordingen, terughoudend vonnis
Jurisprudentie – SamenvattingenHoe verhoudt het Klimaatakkoord zich tot de Urgenda-zaak?
Vraag & Antwoord