De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de regels voor de rendementstoets warmte vastgesteld. Met de rendementstoets kan de ACM de komende jaren controleren of een warmteleverancier een onredelijk rendement behaalt. De ACM heeft ook onderzoek gedaan naar 4 vergunninghoudende warmteleveranciers die in 2023 het maximumtarief voor warmte hanteren. Hieruit blijkt dat de tarieven van deze leveranciers niet onredelijk zijn. De ACM blijft scherp toezicht houden op de tarieven van de warmteleveranciers.
Omdat de ACM het maximale leveringstarief voor warmte vast moet stellen op basis van de gasprijs en niet op basis van de werkelijke kosten van warmteleveranciers, kan het voorkomen dat een leverancier een onredelijk rendement behaalt. Dit is onwenselijk omdat warmteverbruikers niet kunnen kiezen van welke leverancier zij hun warmte afnemen. Daarom heeft de wetgever de rendementstoets ingevoerd. De ACM heeft regels voor het uitvoeren van de rendementstoets en het normrendement (WACC) vastgesteld en gepubliceerd op de website.
Warmteleveranciers moeten hier rekening mee houden bij het vaststellen van hun tarieven vanaf het jaar 2024. De uitkomsten van de rendementsmonitor, maar ook signalen, kunnen aanleiding vormen voor het uitvoeren van een rendementstoets. De ACM verwacht begin 2024 weer een rendementsmonitor uit te voeren.
Met de rendementstoets kan de ACM de komen de jaren in individuele gevallen toetsen of het rendement van een warmteleverancier hoger is dan het normrendement (WACC) dat de ACM heeft vastgesteld. In dat geval kan de ACM de warmteleverancier dwingen om het teveel behaalde rendement het jaar daarna terug te betalen aan de afnemers. De rendementstoets biedt daarmee consumenten een extra bescherming tegen te hoge tarieven.
De ACM stelt jaarlijks het maximale leveringstarief voor warmte vast op basis van de gasprijs. Omdat de gasprijs hoog was op het moment dat de ACM de maximumtarieven voor 2023 vaststelde, stegen deze automatisch mee. Warmteleveranciers moeten altijd onder het door de ACM vastgestelde tariefplafond blijven. Uit een analyse van de warmtetarieven blijkt dat 4 van de 31 vergunninghoudende warmteleveranciers het maximumtarief hanteren. Op verzoek van de ACM hebben deze bedrijven uitleg gegeven over de reden voor het hanteren van het maximumtarief. De warmtebedrijven konden de ACM een acceptabele uitleg geven.
Warmteleveranciers hebben hun tarieven voor consumenten in 2023 aanzienlijk verhoogd, met name als gevolg van de fors gestegen gasprijs. Gas wordt nog steeds vaak gebruikt om warmte op te wekken. De warmtebedrijven geven aan dat hun rendement ondanks het hanteren van het maximumtarief onder druk staat. Aangezien de warmtebedrijven een jaar lang dezelfde tarieven hanteren (vergelijkbaar met een jaarcontract), kopen ze vaak vooraf energie in. Deze inkoopkosten verwerken zij vervolgens in het tarief. In 2022 hebben warmteklanten daarom geen last gehad van de stijging van de groothandelsprijzen voor gas in dat jaar, omdat hun tarief eind 2021 al vast stond. In 2023 doet zich het omgekeerde voor. De daling van de groothandelsprijs voor gas, die zich voordeed in de loop van 2023, leidt niet tot een daling van het tarief, omdat dat tarief eind 2022 al is bepaald. Belangrijk voor huishoudens is dat zij in 2023 tot een verbruik van 37 GJ zijn beschermd door het prijsplafond.
De Wet Collectieve Warmte (WCW) gaat op termijn de huidige Warmtewet vervangen. De ACM heeft als beoogd toezichthouder onlangs een uitvoerings- en handhavingstoets gedaan op het wetsvoorstel (+link). In de nieuwe wet zijn de maximum warmtetarieven niet langer gekoppeld aan de gasprijs, maar worden de prijzen gebaseerd op de werkelijke kosten die warmteleveranciers maken. Daarbij geldt dan wel een maximaal rendement (WACC).
