Soorten- en kruidenrijke dijkcombinaties dragen bij aan het herstel van biodiversiteit. Zo’n ‘soortenrijke dijkbekleding’ is bovendien zeker zo sterk als traditionele grasbekleding. Dat blijkt uit het HWPB-innovatieproject Future Dikes. De resultaten uit het onderzoek worden op 4 juni gepresenteerd en kunnen helpen bij dijkversterkingen in de toekomst.
In de komende 30 jaar moet er 1500 kilometer aan Nederlandse dijken versterkt worden om te voldoen aan de nieuwe veiligheidsnormen. Op meer dan 95% van de Nederlandse grasdijken groeit voornamelijk gras. Op 3 tot 5% van de dijken ligt een soortenrijke dijkbekleding: een mix van grassoorten en kruidensoorten, ook wel bekend als een bloemrijke dijk. Soortenrijke dijkbekleding kan bijdragen aan het herstel van biodiversiteit: naast algemene soorten is er bovendien plek voor bijzondere planten- en insectensoorten. Dijken slingeren bovendien door het Nederlandse landschap en kunnen zo verschillende ecosystemen met elkaar verbinden.
Meer soortenrijke dijken versterken de biodiversiteit. Binnen het project Future Dikes hebben onderzoekers van de Radboud Universiteit en hun partners daarom onderzocht of deze biodiverse, soortenrijke dijken net zo sterk zijn als dijken met daarop vooral gras. Ook keken ze naar de randvoorwaarden voor de aanleg en het onderhoud van soortenrijke dijken.
De onderzoekers vergeleken hiervoor vegetatie, bodem en erosiegevoeligheid van zoden van bestaande soortenrijke dijken met die van de traditionele grasdijken. Hiervoor werden onder meer treksterkteproeven en grote overslagproeven (met heel veel water) uitgevoerd op bestaande soortenrijke grasbekleding. Uit de verschillende proeven bleek dat de soortenrijke dijkbekleding tenminste net zo sterk is als de gangbare grasbekleding en bovendien veel biodiverser.
Ecoloog Hans de Kroon: “De soortenrijke dijkbekleding is tenminste net zo veilig als grasgedomineerde dijkbekleding. Aangezien de soortenrijke dijkbekleding veel meer plantsoorten omvat en meer verschillende insecten aantrekt, draagt deze dijkbekleding bovendien bij aan het behoud van de biodiversiteit in het rivierenlandschap.”
Om ervoor te zorgen dat de soortenrijke dijkbekleding in de toekomst grootschaliger in de praktijk toegepast kan worden, heeft het onderzoeksteam veel informatie aangeleverd aan de handreiking grasbekleding. In de handreiking komen aanbevelingen voor de randvoorwaarden voor de aanleg en de ontwikkeling van bloemrijke dijken. Belangrijk zijn de bodemsamenstelling, het beheer en het juiste zaaimengsel voor deze dijken. Deze kennis is beschikbaar op www.handreikinggrasbekleding.nl en www.ru.nl/futuredikes .
Het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de waterschappen hebben de ambitie uitgesproken om te komen tot “Sterke soortenrijke dijken als standaard”. In fase 2 van Future Dikes willen de onderzoekers deze ambitie realiseren door een aantal praktijkexperimenten uit te voeren op nieuwe en bestaande dijken van een aantal waterschappen. Zo krijgen beheerders alle instrumenten in handen waarmee ze met vertrouwen aan soortenrijke dijken gaan beginnen.
