Vandaag presenteerde de Europese Commissie haar Wind Power Package. Dit actieplan moet helpen de windindustrie van de EU te versterken en de uitdagingen waarmee de sector te maken heeft op te lossen. Sommige acties zijn voor de EU, sommige voor de lidstaten en sommige voor de industrie. Samen zullen deze acties een doorbraak betekenen voor de Europese windindustrie en voor het vermogen van Europa om zijn klimaat- en energiedoelstellingen te verwezenlijken.
De toeleveringsketen voor windenergie heeft het momenteel moeilijk. De inputkosten zijn de afgelopen twee jaar sterk gestegen. Aanhoudende knelpunten in de vergunningverlening hebben niet geholpen. En een slecht veilingontwerp heeft in veel landen de inkomsten van zowel windparkontwikkelaars als turbinefabrikanten ondermijnd. De fabrikanten en hun leveranciers moeten de productie opvoeren en nieuwe fabrieken bouwen. Maar daarvoor hebben ze financiële en andere beleidssteun nodig.
Tegelijkertijd beginnen Chinese windturbinefabrikanten nu orders binnen te halen in Europa. Ze bieden goedkopere turbines en ‘uitgestelde betaling’-voorwaarden, die op oneerlijke wijze worden gesubsidieerd door de Chinese staat.
Dit Wind Power Package is een actieplan voor windenergie. Er worden vijftien acties beschreven om de Europese windenergie-industrie te versterken.
Veilingontwerp is een belangrijk aandachtspunt. De Commissie stelt een reeks prekwalificatiecriteria voor projecten voor. Deze criteria bepalen of een project kan bieden op een windenergieveiling. Ze hebben betrekking op data- en cyberbeveiliging, milieubescherming en het vermogen om resultaten te boeken.
De Commissie benadrukt hoe belangrijk het is dat de lidstaten hun veilingprijzen en -tarieven indexeren. Onvoldoende indexatie is momenteel een groot probleem. Ontwikkelaars van windparken winnen een veiling met een bepaalde prijs, maar als ze een jaar later hun turbines komen bestellen, zijn de kosten omhooggegaan en werkt de veilingprijs niet.
Het actieplan beoogt ook de vergunningverlening voor nieuwe windparken verder te versnellen. De Commissie zal tegen eind 2023 een speciaal instrument lanceren om de lidstaten te helpen hun vergunningsprocedures te digitaliseren. De Europese windindustrie ontwikkelt al een online digitaal vergunningsinstrument, EasyPermits, dat nu wordt getest door lokale vergunningsautoriteiten in Denemarken en Polen. Hierdoor kan het personeel drie keer zoveel projecten verwerken als voorheen. En het verbetert het delen van informatie en de verantwoording met lokale gemeenschappen en ontwikkelaars.
Het actieplan bevat vervolgens een reeks maatregelen om investeringen in nieuwe fabrieken, infrastructuur en windenergiepersoneel te helpen financieren. Er wordt voorgesteld om het beschikbare geld voor schone technologieproductie in het kader van de volgende oproep van het EU-Innovatiefonds te verdubbelen tot 1,4 miljard euro.
Ook de Europese Investeringsbank (EIB) zal een sleutelrol spelen. Ze zullen tegen eind 2023 voorzien in risicobeperkende instrumenten en tegengaranties om de blootstelling van particuliere banken te dekken wanneer zij geld lenen aan de windindustrie. De EIB heeft naast haar uitgebreide financiering van windparken ook haar kredietbeleid gewijzigd om de productie te financieren.
Het actieplan roept op tot een betere zichtbaarheid van de inzet van windenergie. Nationale veilingplannen zullen nu worden gepubliceerd op een digitaal platform van de EU. En als onderdeel van hun herziene Nationale Energie- en Klimaatplannen voor 2030 zullen de EU-lidstaten tienjarenplannen moeten schetsen voor de inzet van windenergie, inclusief vooruitzichten voor 2040.
De Commissie zal ook ten volle gebruik maken van de handelsinstrumenten waarover zij beschikt om gelijke concurrentievoorwaarden met niet-Europese concurrenten te garanderen. De Commissie zal mogelijke oneerlijke handelspraktijken, zoals de subsidiëring van windgerelateerde producten die in de EU worden geïmporteerd, nauwlettend in de gaten houden en staat klaar om de relevante beleidsinstrumenten te activeren.
Het pakket bevat acties voor de Europese Commissie, de EIB, de EU-lidstaten en voor de windindustrie. Iedereen zal zijn rol moeten spelen. En de acties moeten zo snel mogelijk worden ondernomen. Wachten op nieuwe EU-wetgeving is niet nodig. De Commissie stelt voor om de steun voor het pakket te verankeren in een speciaal handvest voor windenergie, dat tegen het einde van het jaar moet worden ondertekend.
Jan Vos, voorzitter NWEA: “De Europese Commissie heeft de afgelopen jaren de energiestrategie van Europa opnieuw ontworpen en dit is voor ons de kroon op het werk. Europa zit nog steeds midden in een energiecrisis als gevolg van de geopolitieke ontwikkelingen. Gas en olie uit Rusland en het Midden-Oosten hebben te lang onze internationale agenda bepaald. We hebben onafhankelijk van deze olie- en gaslanden schone en goedkope energie nodig. De klimaatuitdaging is in de afgelopen jaren ook niet minder geworden, dus er moet actie worden ondernomen door Europa.
Dat de Commissie nu windenergie zo centraal stelt met dit uitgebreide pakket aan maatregelen is begrijpelijk. Het is een efficiënte energiebron met een relatief laag extra beslag op onze overbelaste elektriciteitsnetten. Al rond 2030 zal 75% van de elektriciteit van Nederland uit windenergie komen die op onze Noordzee wordt opgewekt. Andere landen volgen nu ons voorbeeld.’’
