Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de stikstofproblematiek. LTO dringt er bij de Tweede Kamer op aan om nu écht werk te maken van de stikstofplannen en de komende vier jaar elke stap mét de sector te maken. Het perspectief voor de boeren die hun bedrijf willen voortzetten en door ontwikkelen moet daarbij prioriteit krijgen.
Het nieuwe kabinet maakt terecht vele miljarden vrij om aan de slag te gaan met de stikstofopgaven. Voor het slagen hiervan is draagvlak in de samenleving – en dan in het bijzonder onder degenen die het meest direct worden geraakt – onontbeerlijk. De politieke polarisatie, met uitspraken als ‘we halveren de veestapel’ en ‘u moet kiezen: koeien of huizen’- raakt boerengezinnen in het hart. Dat draagt niet bij aan de stappen die we samen moeten maken. LTO doet daarom in de inbreng een appèl op de Tweede Kamer om verantwoordelijk te communiceren en anderen aan te spreken op polarisering en onwaarheden.
Transities kosten tijd, zeker in de agrarische sector die kleine marges kent met lange terugverdientijden. Dit kan versneld worden als de boeren en tuinders geholpen worden in de financiering van hun extra investeringen. In de huidige plannen voor het stikstoffonds gaat een groot deel van het budget op aan opkoop van bedrijven. Dat is niet een logische besteding bij een transitie. Bijvoorbeeld bij de transitie naar schone mobiliteit kopen we ook niet oude auto’s op. Net als bij de vergroening van het wagenpark is het logisch om te beginnen bij de agrariërs die door willen gaan. De vele miljarden kunnen beter geïnvesteerd worden in investeringen en innovaties.
Nu wordt nog teveel gekeken naar de stikstofnormen (Kritische Depositie Waarde). Dit zijn ecologische indicatoren, maar geen absolute toetssteen voor het bepalen van de staat van de natuur. LTO voorzitter Sjaak van der Tak schreef hier afgelopen najaar over in dagblad Trouw. LTO roept op juist te gaan meten wat de feitelijke realiteit is in gebieden en deze stikstofnorm los te laten zo snel de natuur er goed bij ligt. Bij de plannen staat de ecologie centraal, maar dreigt het economisch perspectief de dode hoek te worden. Agrarische bedrijven zijn essentieel voor de welvaart in het landelijk gebied. Daarom roept LTO op om ook een agro-economische autoriteit in te stellen.
Rondom de N2000-gebieden denkt het kabinet aan overgangsgebieden en wordt een nieuw type grond geïntroduceerd: Landschapsgrond. Er is nog geen duidelijke definitie van dit nieuwe concept en de sector wil graag betrokken worden bij de invulling hiervan. LTO ziet landschapsgrond vooralsnog als een invulling van de overgangsgebieden, waarbij een agrarische functie gecombineerd wordt met andere doelen op basis van vooraf vastgestelde heldere criteria.
Er woedt op dit moment een oorlog in Oekraïne. Het menselijk leed en de veiligheidssituatie verdienen de volle aandacht. Als LTO staan we in intensief contact met leden, partners, overheden en anderen om de potentiële gevolgen op korte en langere termijn in kaart te brengen en te adresseren. Stabiliteit van voedselketens, energievoorziening en voedselzekerheid in het algemeen zullen de komende tijd hoger op de agenda staan. Het is niet uit te sluiten dat dit ook gevolgen heeft voor het stikstofdossier. In deze onzekere fase acht LTO het niet juist om vergaande conclusies op specifieke onderwerpen te trekken. Deze situatie leent zich niet voor politiek gewin – ook al zal de komende tijd de impact op verschillende dossiers écht gevoeld en gemitigeerd moeten worden.
