De Noordzee biedt meer mogelijkheden voor de energietransitie dan we lang dachten, die mogelijkheden willen veel landen nu verzilveren. Op ons deel van de Noordzee bouwt Nederland het grootste windmolenpark ter wereld en binnen zeven jaar zal 75% van ons huidige elektriciteitsgebruik door windenergie worden opgewekt. Door de juiste keuzes te maken heeft Nederland zich in een koppositie geplaatst ten opzichte van andere landen die aan de Noordzee grenzen. Maar om succesvol te kunnen zijn zullen we goede afspraken moeten maken met andere EU-landen die ook windenergie willen produceren op de Noordzee, schrijft Jan Vos, voorzitter van NWEA, in aanloop naar de Noordzeetop vandaag in Oostende.
Nederland dankt zijn koppositie op de Noordzee aan het tien jaar geleden vroegtijdig opschalen van windenergie op zee. Wie denkt dat alles fout gaat in Nederland: hier werkten overheid, politiek en bedrijfsleven in grote harmonie samen om een ongekend succes te realiseren: subsidievrije windenergie. Met het Energieakkoord in 2013 koos Nederland voor het bouwen van 4,5 GW aan windmolens op zee (en 6 GW op land). Dit komt overeen met circa 10 kolen- of gascentrales. De uitvoer van dit besluit is vooral op zee zeer goed verlopen: het vermogen wordt op tijd geleverd en kon vanwege schaalvergroting goedkoper dan gedacht geplaatst worden. Onze overheid zorgt voor duidelijkheid door kavels aan te wijzen en vergunningen te regelen en Tennet is aangewezen als netbeheerder op zee. Mede dankzij politieke besluiten kon iedereen tijdig anticiperen. We vieren nu de successen.
Dit succes van Nederland is niet onopgemerkt gebleven. Er worden in verschillende landen rond de Noordzee grote plannen gemaakt om op de Noordzee windparken te bouwen. Deze week is er in Oostende een Noordzeetop, waaraan NWEA met leden van onze regering deelneemt. Om als Nederland succes vast te houden moeten we een aantal zaken goed in het oog houden: de ecologie, de beveiliging van onze parken en de zorg voor voldoende verbindingen.
Allereerst kunnen we het klimaatprobleem alleen oplossen als de ecologie van de Noordzee wordt versterkt. Vogels, vleermuizen en vissen mogen niet het slachtoffer worden van ons energieprobleem. In Nederland experimenteren we al volop met ecologisch bouwen, circulaire turbines en andere mitigerende maatregelen. In andere landen is hier soms minder aandacht voor.
Ten tweede moeten we onze parken veel beter beveiligen dan nu het geval is. Elektriciteitskabels, internetverbindingen en de turbines kunnen het slachtoffer worden van agressie van andere landen. Dat moeten we niet laten gebeuren. De felheid waarmee Rusland de energie-infrastructuur van Oekraïne aanvalt, maar ook het opblazen van Nordstream 1 en 2 laat zien dat we daarbij geen middel moeten schuwen.
Ten derde is het van groot belang om voldoende verbindingen tussen windparken te realiseren. Alle elektriciteitsnetten in Europa zijn met elkaar verbonden. Dat levert heel veel voordelen op, daarom moeten we ook op de Noordzee meer elektriciteitsverbindingen maken tussen landen. Hier valt nog veel efficiëntie te behalen.
De realiteit van deze transitie is ook dat sommige bedrijven hun bedrijfsmodel drastisch moeten wijzigen om te kunnen overleven. Zo werkt een economie, dat zijn ook de gevolgen van klimaatverandering. Daarom moeten we op de Noordzeetop goed nadenken welk land welke bedrijven absoluut wil behouden. Als Nederland moeten we met onze windparken de energietransitie zo leiden dat het onze onafhankelijkheid vergroot én dat we zorgen dat we doen wat goed is voor mens, dier en milieu.
