De uitdagingen waar we met elkaar voor staan zijn groot. In rap tempo komen er in Nederland meer en duurzamere woningen, bedrijven en voertuigen. Aan de andere kant zie je enorme toename van zon-op-dak én haast een wildgroei aan zonneparken. Deze ontwikkelingen hebben samen hebben een enorme invloed op het energiesysteem. Om de ontwikkeling van dat energiesysteem in goede banen te leiden, hebben diverse partijen met elkaar gewerkt aan een gezamenlijk plan voor het programmeren van de regionale energie-infrastructuur. Vanuit elke provincie is er nu een provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK).
Het gebrek aan capaciteit op het energienet en de grote ruimtelijke uitdaging maken dat we over alle opgaven, sectoren en ketens heen integraal afwegingen en keuzes moeten maken wat we wél en wat niet op korte en lange termijn kunnen realiseren. Dat ‘integraal programmeren’ is voor de netbeheerders noodzakelijk om te weten waar en wanneer en geïnvesteerd en gebouwd moet worden.
De pMIEK’s zijn tot stand gekomen in een brede samenwerking, waarbij onder andere de gezamenlijke provincies, netbeheerders, gemeentes, , het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat betrokken zijn.
Op 1 juli 2023 heeft iedere provincie een vastgesteld provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) opgeleverd. De netbeheerders, verenigd in Netbeheer Nederland, hebben de pMIEK’s bestudeerd. Uit de verschillende pMIEK’s komt duidelijk naar voren dat provincies planmatig aan de slag willen met het integraal ontwikkelen van het toekomstige energiesysteem. Daarbij zijn ook in veel gevallen eerste concrete keuzes gemaakt over welke gebieden en projecten van extra maatschappelijk belang zijn.
Met de pMIEK’s zijn goede eerste stappen gezet in het planmatig aanpakken en stelselmatig samenwerken, om op provinciaal en landelijk niveau een toekomstgericht energiesysteem te krijgen. Als netbeheerders willen we het volgende meegeven om tot een succesvolle programmeringscyclus te komen:
Werk vanuit een toekomstvisie. Door het vaststellen van een provinciale energievisie kunnen inhoudelijk sterke pMIEK’s gevormd worden die niet alleen voortborduren op de bestaande situatie maar werken vanuit eindbeelden.
Werk vanuit een uniforme programmeringsaanpak in alle provincies.
Heb, daar waar relevant, een bredere focus op alle energiedragers, niet enkel op elektriciteit.
Borg de realisatie van pMIEK projecten door middel van een uitvoeringsplan. Deze kan tegelijkertijd worden gebruikt om het ruimtelijke proces in gemeenten te waarborgen.
Rob Martens, Netbeheer Nederland: “Het energiesysteem is geen bijzaak, maar is de basis van alle ontwikkelingen zoals woningbouw en industrie. De pMIEK’s bevatten afspraken over het borgen van de keuzes in investeringsplannen van netbeheerders en in het ruimtelijk beleid van provincies en gemeenten. De samenwerking in de totstandkoming van deze pMIEK’s is eigenlijk al de eerste winst. We moeten met elkaar nadenken over het energiesysteem, want onze netten houden niet op bij de provinciegrenzen. Nu gaan we samen de vervolgstap zetten, in het aanscherpen en verder inzoomen op de afspraken voor de langere termijn.”
