Het aantal woningeigenaren met lage inkomens die hun woning energiezuinig maken met behulp van Nationaal Warmtefonds is aanzienlijk gestegen. Dat blijkt uit de monitor van CBS en TNO over de eerste helft van 2023. Deze resultaten laten zien dat de verduurzaming van woningen in Nederland steeds verder doorzet.
Woningeigenaren blijken meer dan voorgaande jaren bereid om substantiële energiebesparende maatregelen te nemen in hun woning, zoals warmtepompen, glasisolatie en het isoleren van vloeren. Om dit te kunnen financieren kunnen alle woningeigenaren terecht bij Nationaal Warmtefonds. Daarnaast komen zij in aanmerking voor een Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE-subsidie).
Hugo de Jonge, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, ‘Voorheen maakten vooral woningeigenaren met hogere inkomens gebruik van Nationaal Warmtefonds. Gelukkig hebben we dat de afgelopen periode kunnen veranderen. Ook gebruiken steeds meer mensen de beschikbare subsidies voor de verduurzaming van hun woning. Dat is goed nieuws want zo profiteren steeds meer mensen van een energiezuinig huis.’
Jarenlang lieten cijfers zien dat vooral woningeigenaren met hogere inkomens gebruik maken van Nationaal Warmtefonds. Dit is aan het veranderen. Ook woningeigenaren met lage en midden inkomens gebruiken steeds meer Nationaal Warmtefonds voor verduurzamingsmaatregelen. Deze trendbreuk is goed terug te zien in de monitor van CBS en TNO. Hieruit blijkt dat lagere inkomensgroepen in de eerste helft van 2023 steeds meer gebruik hebben gemaakt van Nationaal Warmtefonds. In de eerste helft van 2023 gebruikten ongeveer 2700 woningeigenaren met een laag- of middeninkomen Nationaal Warmtefonds. In heel 2022 waren dat er 2100 (monitor CBS en TNO 2022). Bij de huishoudens met de hoogste inkomens is het gebruik van Nationaal Warmtefonds in de eerste helft van 2023 juist afgenomen en lager dan in 2022.
Eind 2022 startte Nationaal Warmtefonds met aantrekkelijkere leenvoorwaarden voor woningeigenaren met een laag- of middeninkomen. Middeninkomens met een verzamelinkomen tot 60.000 euro kunnen rentevrij lenen. Woningeigenaren die bij gewone financiers geen lening kunnen krijgen, kunnen via Nationaal Warmtefonds tot 10.000 euro financiering krijgen. Zij betalen maandlasten naar draagkracht. De rente is de hele looptijd 0% en de eerste vijf jaar betaalt de woningeigenaar geen aflossing uit inkomen. Na vijf jaar wordt er een toets gedaan of de woningeigenaar wel aflossing kan betalen. Wie zijn huis verkoopt, betaalt deze lening alleen terug als er sprake is van overwaarde. Ook woningeigenaren van 75 jaar en ouder kunnen lenen bij Nationaal Warmtefonds. Een eigenaar met een registratie bij het Bureau Kredietregistratie kan in bepaalde gevallen ook lenen bij Nationaal Warmtefonds. Daarnaast komen Verenigingen van Eigenaren in aanmerking voor een lening met rentekorting.
De monitor van TNO en CBS bevestigt dat de meeste mensen met een laag inkomen wonen in een huurwoning. Ondersteuning bij verduurzaming van huurwoningen gaat via maatregelen als het afschaffen van de verhuurderheffing, de Subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen, prestatieafspraken met de woningcorporaties en normering. Huishoudens in een kwetsbare positie met een koopwoning kunnen ondersteuning krijgen van gemeenten via de lokale aanpak van het Nationaal Isolatieprogramma en de inzet van energiefixteams.
Uit de monitor blijkt dat isolatie in de eerste helft van 2023 zeer populair was in woningen met een label B of slechter. Hoe slechter het label van de woning, hoe vaker de woningeigenaar twee, drie of meer isolatiemaatregelen heeft getroffen. Warmtepompen waren de populairste maatregel in woningen met een label A of beter. En relatief veel woningeigenaren gebruikten de ISDE-subsidie voor verduurzaming in de eerste twee jaar dat zij in een huis wonen. Deze subsidie is beschikbaar voor alle woningeigenaren.
Sinds januari 2023 is het mogelijk om ISDE aan te vragen voor één isolatiemaatregel. Dit verklaart een deel van de stijging in het gebruik van de ISDE. In de eerste helft van 2023 werd ruim 115.000 keer een ISDE verstrekt aan woningeigenaren: bijna anderhalf keer meer dan in heel 2022. Het gebruik van de ISDE voor isolatiemaatregelen is in totaal gestegen van 123.000 in heel 2022, naar 126.000 in de eerste helft van 2023. Het gebruik voor warmtepompen is gestegen van 32.000 in heel 2022 naar 33.000 in de eerste helft van 2023.
Woningeigenaren die hun hypotheek willen verhogen voor de verduurzaming van hun woning, kunnen gebruik maken van een verkort (eenvoudiger) advies voor de financiering van de verduurzaming. Om de kaders voor dit verkorte advies te verduidelijken is in opdracht van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Financiën, door KPMG een onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek geeft inzicht in de mogelijkheden om tijd te besparen bij het hypotheekadvies voor verduurzaming. Uitgangspunt blijft dat de kredietverstrekking verantwoord is en past binnen de leennormen. Zo krijgen woningeigenaren die hun woning willen verduurzamen een verantwoord en betaalbaar advies. Het verkort advies is via een pilot getest in de praktijk. Zowel adviseurs als hun klanten zijn positief. Het verkorte advies bespaart gemiddeld drie uur. Daardoor zal dit advies voordeliger zijn voor woningeigenaren. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) zal naar aanleiding van het onderzoek het visiedocument ‘Dienstverlening op maat’ aanpassen. Hierdoor krijgen hypotheekadviseurs duidelijke handvatten voor de mogelijkheden voor dienstverlening op maat (verkort advies).
Naast een toelichting op de monitor van CBS en TNO en de introductie van het verkort hypotheekadvies geeft minister Hugo de Jonge in de kamerbrief van 26 februari een reactie op het rapport Goed geregeld . Hierin zijn door de Uitvoeringstafel gebouwde omgeving goede voorstellen gedaan tot versnelling van de energietransitie in de gebouwde omgeving.
Eindrapport onderzoek - ‘Verkort hypotheekadvies voor verduurzaming’
