In het Klimaatakkoord is afgesproken dat woningen in 2050 duurzaam verwarmd worden. Woningen worden beter geïsoleerd en duurzaam verwarmd. Gemeenten hebben bij deze zogenoemde warmtetransitie een belangrijke rol. Zij coördineren de wijkplannen. Voor burgers brengt de overstap naar aardgasvrij verwarmen investeringskosten en onzekerheid met zich mee. Als burgers het beleid als legitiem ervaren, aanvaarden ze het in het algemeen belang. Het is dus belangrijk dat beleid aansluit op de normen en waarden van burgers. Daarom hebben we onderzocht hoe burgers aankijken tegen de legitimiteit van aardgasvrijbeleid.
De meeste burgers onderschrijven dat overstappen op aardgasvrij verwarmen in principe het beste is voor iedereen. Ze zien klimaatverandering en energieonafhankelijkheid als redenen om over te stappen op aardgasvrij verwarmen. Burgers vinden het ook legitiem als er vrijheid is bij het kiezen van een duurzame warmteoplossing en als de rol van commerciële bedrijven bij warmtenetten beperkt wordt. Zowel warmtenetten als warmtepompen vinden de meeste burgers aanvaardbaar.
De sceptische houding van burgers heeft onder andere te maken met het lage vertrouwen in de overheid als het gaat om klimaat. Een deel van de burgers ervaart het klimaatbeleid als inconsistent. Om te begrijpen welke beleidskeuzes aansluiten op de normen en waarden van burgers, legde het PBL aan ruim tweeduizend ondervraagden scenario’s voor met verschillende combinaties van beleidsopties.
Betaalbaarheid en een eerlijke verdeling van de kosten zijn cruciaal voor de aanvaardbaarheid van wijkplannen. Als er onzekerheid is over de kosten van aardgasvrij verwarmen, als de overheid niet bijdraagt aan de kosten voor de overstap of als er grote verschillen in kosten ontstaan tussen wijken, vinden burgers de wijkplannen minder legitiem.
Keuzes van gemeenten hebben invloed op de aanvaarbaarheid voor burgers. Burgers vinden het belangrijk dat zij mogen meedenken bij het maken van het plan en eerlijke informatie krijgen. Hun mening is net zo belangrijk als die van deskundigen. Men wil dat gemeenten duidelijk zijn over onzekerheden. Tot slot is keuzevrijheid belangrijk, ook als dat de kosten verhoogt.
Download hier het rapport
