Vandaag presenteert de Commissie voorstellen voor de actualisering en modernisering van de richtlijn inzake industriële emissies, een belangrijke wetgevingshandeling om verontreiniging te helpen voorkomen en beheersen. Geactualiseerde regels zullen de industriële investeringen helpen sturen die nodig zijn voor de transformatie van Europa naar een vervuilingvrije, concurrerende en klimaatneutrale economie tegen 2050. Zij moeten innovatie stimuleren, koplopers belonen en bijdragen tot een gelijk speelveld op de EU-markt. De herziening zal helpen zorgen voor investeringszekerheid op lange termijn; de eerste nieuwe verplichtingen voor de industrie worden in de tweede helft van het decennium verwacht.
De herziening bouwt voort op de algemene aanpak van de bestaande richtlijn industriële emissies, die momenteel betrekking heeft op ongeveer 50 000 grote industriële installaties en intensieve veehouderijbedrijven in Europa. Deze installaties moeten aan de emissievoorschriften voldoen door activiteitspecifieke “beste beschikbare technieken” toe te passen die gezamenlijk door de industrie, nationale deskundigen en deskundigen van de Commissie en het maatschappelijk middenveld zijn vastgesteld. De nieuwe regels zullen meer relevante emissiebronnen bestrijken, het verlenen van toestemmingen doeltreffender maken, de administratieve kosten verlagen, de transparantie vergroten en meer steun bieden aan baanbrekende technologieën en andere innovatieve benaderingen.
Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal: “Tegen 2050 mag de economische activiteit in de Europese Unie onze lucht, ons water en het milieu in bredere zin niet langer vervuilen. De voorstellen van vandaag zal het mogelijk maken de schadelijke emissies van industriële installaties en de grootste veehouderijbedrijven in Europa aanzienlijk te verminderen. De huidige modernisering van het Europese kader voor industriële emissies geeft zekerheid over toekomstige regels, die van belang zijn voor langetermijninvesteringen, het energie- en hulpbronnenonafhankelijker maken van Europa, en het aanmoedigen van de innovatie.”
Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij: “Deze nieuwe regels zullen grote industriële bedrijven en intensieve veehouderijen in staat stellen hun bijdrage te leveren aan de verwezenlijking van de doelstelling van de Europese Green Deal en de ambitie om alle verontreiniging tot nul terug te dringen. Alleen al door maatregelen op veehouderijbedrijven zouden de voordelen voor de menselijke gezondheid ten minste 5,5 miljard EUR per jaar bedragen. De veranderingen zullen meer banen scheppen, zoals de eco-innovatiesector van de EU in het verleden met succes heeft aangetoond. Maatregelen die de verontreinigings-, klimaat- en biodiversiteitscrises proactief aanpakken, kunnen onze economie efficiënter en veerkrachtiger maken.”
Na uitgebreid overleg met het bedrijfsleven en belanghebbenden en een grondige effectbeoordeling zal het bestaande kader worden versterkt met nieuwe maatregelen om de algehele doeltreffendheid ervan te vergroten. De belangrijkste wijzigingen zijn onder meer:
effectievere vergunningen voor installaties. In plaats van genoegen te nemen met de laagst hangende vruchten van de beste beschikbare technieken, zoals momenteel ongeveer 80 % van de installaties doen, zal bij het verlenen van vergunningen bekeken moeten worden of de beste prestaties haalbaar zijn. Ook zullen de regels voor het toestaan van afwijkingen worden aangescherpt door de vereiste beoordelingen te harmoniseren en ervoor te zorgen dat de toegestane afwijkingen regelmatig worden herzien;
meer ondersteuning van innovatie-koplopers in de EU. Als alternatief voor vergunningen op basis van beproefde beste technieken zullen koplopers opkomende technieken kunnen testen, met flexibelere vergunningen; een innovatiecentrum voor industriële transformatie en emissies (INCITE) zal de industrie helpen oplossingen te vinden voor het beheersen van verontreiniging. Uiteindelijk zullen exploitanten tegen 2030 of 2034 transformatieplannen voor hun locaties moeten ontwikkelen om de ambitie van de EU om de vervuiling tegen 2050 tot nul terug te dringen, de circulaire economie en het koolstofarm maken van de economie te verwezenlijken;
ondersteuning van investeringen in de circulaire economie door de industrie. Nieuwe beste beschikbare technieken kunnen bindende prestatieniveaus voor het gebruik van hulpbronnen omvatten. Het bestaande milieubeheersysteem zal worden gemoderniseerd om het gebruik van giftige chemische stoffen terug te dringen;
synergieën tussen het terugdringen van verontreiniging en het koolstofvrij maken van de economie. Energie-efficiëntie zal integraal deel uitmaken van de vergunningsprocedure, en bij het vaststellen van de beste beschikbare technieken zal systematisch rekening worden gehouden met technologische en investeringssynergieën tussen decarbonisatie en het terugdringen van verontreiniging.
De nieuwe regels zullen ook betrekking hebben op meer installaties, en met name op:
meer grootschalige intensieve veehouderijen. De nieuwe regels zouden geleidelijk van toepassing worden op de grootste rundvee-, varkens- en pluimveebedrijven, die samen ongeveer 13 % van de Europese commerciële landbouwbedrijven vertegenwoordigen, en samen verantwoordelijk zijn 60 % van de uitstoot van ammoniak en 43 % van de uitstoot van methaan door veehouderij in de EU. De gezondheidsvoordelen van deze uitgebreidere dekking worden geraamd op meer dan 5,5 miljard euro per jaar. Omdat de processen op landbouwbedrijven eenvoudiger zijn dan die van industriële installaties, zullen de betrokken landbouwbedrijven kunnen profiteren van een lichtere vergunningenregeling. De verplichtingen en vereisten die uit dit voorstel voortvloeien, zullen op maat gesneden zijn, rekening houdend met de omvang van de landbouwbedrijven en de veedichtheid. Het gemeenschappelijk landbouwbeleid blijft een belangrijke steunpijler van de transitie;
en op winning van industriële mineralen en metalen en grootschalige productie van batterijen. Deze activiteiten zullen in de EU aanzienlijk worden uitgebreid om de groene en de digitale transitie mogelijk te maken. Dit vereist dat de beste beschikbare technieken worden gebruikt om ervoor te zorgen dat de productieprocessen zo efficiënt mogelijk zijn en dat de gevolgen voor het milieu en de menselijke gezondheid zo gering mogelijk zijn. De governancemechanismen van de richtlijn waarbij deskundigen uit de sector nauw worden betrokken bij de ontwikkeling van op consensus gebaseerde en op maat gesneden milieuvereisten, zullen de duurzame groei van deze activiteiten in de Unie ondersteunen.
Ten slotte zullen de nieuwe regels de transparantie en de inspraak van het publiek in het vergunningsproces vergroten. Daarnaast zal het Europees register inzake de uitstoot en overbrenging van verontreinigende stoffen worden omgevormd tot een EU-portaal voor industriële emissies waar burgers op eenvoudige wijze toegang zullen krijgen tot gegevens over de overal in Europa afgegeven vergunningen en inzicht krijgen in vervuilende activiteiten in hun directe omgeving.
In het voorstel van de Commissie is bepaald dat de lidstaten 18 maanden de tijd hebben om deze richtlijn in nationale wetgeving om te zetten, nadat het voorstel definitief door het Europees Parlement en de Raad is aangenomen. Daarna zullen de beste beschikbare technieken worden ontwikkeld en na goedkeuring door de Commissie zullen industriële exploitanten vier jaar en landbouwers drie jaar de tijd hebben om aan de eisen te voldoen.
Industriële activiteiten zoals opwekking van elektriciteit en cementproductie, afvalbeheer en -verbranding en de intensieve veehouderij zijn verantwoordelijk voor de uitstoot van schadelijke stoffen in de lucht, het water en de bodem. Deze emissies omvatten zwaveloxiden, stikstofoxiden, ammonium, stof, en kwik en andere zware metalen. De verontreiniging die daardoor wordt veroorzaakt, kan gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals astma, bronchitis en kanker, kost miljarden euro's, en heeft honderdduizenden vroegtijdige sterfgevallen per jaar op zijn geweten. Industriële emissies tasten ook ecosystemen, gewassen en de bebouwde omgeving aan.
Dankzij de richtlijn industriële emissies is de uitstoot van veel verontreinigende stoffen naar de lucht van de grootste industriële installaties en intensieve veehouderijen in Europa de afgelopen vijftien jaar met 40 % tot 75 % gedaald. Ook de uitstoot van zware metalen in water is in deze periode gedaald, tot wel 50 %.
Ondanks de successen met het terugdringen van de emissies zijn de meer dan 50 000 industriële installaties die onder de richtlijn vallen nog altijd verantwoordelijk voor ongeveer 40 % van de broeikasgasemissies, meer dan 50 % van de totale uitstoot in de lucht van zwaveloxiden, zware metalen en andere schadelijke stoffen, en ongeveer 30 % van de uitstoot van stikstofoxiden en fijnstof in de lucht, wat verdere maatregelen rechtvaardigt.
