De Europese Commissie heeft in juli 2021 beleidsvoorstellen gedaan om het Europese klimaatbeleid in lijn te brengen met de doelstellingen uit de Europese Klimaatwet, zodat onze samenleving 55% minder broeikasgassen uitstoot in 2030. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft onderzocht wat deze aanscherping van de doelstelling voor 2030 betekent voor het Nederlandse klimaatbeleid. Wat blijkt? Nederland is (nog) niet Fitfor55.
Nederland zal in een hoger tempo moeten verduurzamen. Dit geldt voor alle sectoren, dus ook voor de industrieclusters in Nederland. Is jouw organisatie fit for 55? Kan jouw organisatie deze versnelling aan? Wij helpen je deze vragen beantwoorden door een dynamische innovatiestrategie vorm te geven aan de hand van onze Futuring-methode. Zo maken we samen impact op morgen!
Met onze Futuring-methodiek helpen wij opdrachtgevers om een breed gedragen verhaallijn voor de toekomst vorm te geven; een visie voor de lange termijn, gedragen door de hele organisatie. Dat doen we aan de hand van het Three Horizons Framework, een transitiemodel ontwikkeld door het International Futures Forum.
Het Three Horizons Framework vullen we met de trends en ontwikkelingen, zodat er een rijk beeld ontstaat waar onze samenleving en economie naartoe kan bewegen en op welke golf je als organisatie kan meeliften om ook in de toekomst relevant te blijven.
De eerste horizon (rode lijn) staat voor het huidig systeem dat gericht is op instandhouding, en incrementele innovatie om de huidige werkwijze te optimaliseren.
Het ‘three horizons framework’ gaat er vanuit dat omstandigheden dusdanig veranderen dat het huidige systeem op termijn zijn ‘fitness for purpose’ zal verliezen.
De derde horizon (groene lijn) staat voor de transformatieve verandering. Het is een toekomstig systeem met nieuwe werkwijzen en systemen dat buiten het bereik van het huidige systeem ligt. Het opkomende systeem van de derde horizon biedt wel een antwoord op de grootschalige veranderingen en zal daardoor in de toekomst een grotere dominantie verkrijgen.
Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van groene waterstof of een volledig circulaire industrie. Dit is ook de toekomst die de voorgestelde maatregelen van het Fitfor55 pakket beogen. Europa zal het eerste klimaat neutrale continent worden gaf Frans Timmermans al aan. Dat betekent dat Europa toewerkt naar de groene lijn en daar als eerste wil zijn.
De tweede horizon (blauwe lijn) geeft een mogelijke overgang weer van de eerste naar de derde horizon. Het beschrijft de transitie systeem waarin binnen de grenzen van het huidige systeem kansen voor innovatie worden gevonden die voorsorteren op het toekomstige systeem.
Denk bij dit transitiesysteem bijvoorbeeld aan maatregelen zoals het gebruik van blauwe waterstof. Er wordt hier voorgesorteerd op een duurzame toekomst door randvoorwaarden voor groene waterstof te creëren, maar wel binnen de regels van het huidige systeem.
Het kantelpunt om van de ene lijn naar de andere lijn over te stappen kan disruptief zijn voor je organisatie, omdat een verandering in de omgeving vaak om een koerswijziging vraagt. Daarom wordt er doorgaans door innovatieve bedrijven gestuurd op de blauwe lijn, om de overgang soepel te laten verlopen. Sturen op de blauwe lijn betekent een balans vinden tussen exploreren (= innoveren om in de toekomst waarde te creëren) en exploiteren (= nu waarde creëren met waar je goed in bent). Dit wordt ook wel de tweeledige innovatie genoemd. Balans vinden tussen deze tweeledigheid is een grote uitdaging voor organisaties, omdat onze maatschappij continu in beweging is.
Een grote beweging die we nu zien gebeuren met de aangekondigde Fitfor55 maatregelen, is dat alleen sturen op de rode en blauwe lijn niet meer voldoende is. Het tijdspad voor transformatieve verandering wordt naar voren gehaald. Op korte termijn zijn er dus investeringen nodig om structureel duurzame oplossingen van de groene lijn te realiseren. Als organisatie moet je je afvragen of tussentijdse oplossingen dan nog nodig zijn.
Zo stelt het PBL dat de industrie de ‘verduurzamingsstrategie via ‘blauwe’ waterstof moet heroverwegen. Echter, vanwege continuïteit van bestaande productieprocessen kan een investering in tussentijdse oplossingen toch noodzakelijk zijn en bijdragen aan CO2-emissie besparing op korte termijn.
Wat het Fitfor55 maatregelenpakket duidelijk maakt, is dat de context waarin uw organisatie werkt mede-bepalend is voor uw verduurzamingsstrategie en voor de snelheid waarmee u deze moet implementeren. Door de versnelling van het tijdspad van de groene lijn zullen er binnen kortere tijd twee disruptiepunten achter elkaar volgen, waardoor je als organisatie mogelijk je koers moet wijzigen. Deze koerswijzigingen wil je als organisatie op tijd zien aankomen en wil je niet te vaak hoeven meemaken, omdat dit disruptief kan zijn voor uw organisatie. Uw organisatie heeft dus een dynamische innovatiestrategie nodig dat op zoek gaat naar innovaties die waarde creëren voor de toekomst.
Een dynamische (innovatie)strategie begint bij uitgebreid trendonderzoek, zodat er begrip ontstaat voor ontwikkelingen in de context. Vervolgens helpen we om een toekomstvisie te formuleren en disruptiepunten (of kantelpunten) te herkennen. Op basis hiervan kan je een dynamisch innovatieportfolio samenstellen met innovaties die niet alleen op de middellange termijn waarde creëren, maar vooral in de toekomst waarde creëren.
TwynstraGudde ondersteunt opdrachtgevers met de samenstelling van een innovatiestrategie en innovatieportfolio, door bijvoorbeeld het inzetten van onze Futuring-methodiek. Voorbereid de toekomst tegemoet, dat is de belofte van onze Futuring-methodiek.
Wilt je doorpraten over of jouw organisatie Fit for 55 is? Kunnen wij helpen bij het uitvoeren van een toekomstverkenning of samenstelling van uw innovatieportfolio? Neem dan contact met me op en we plannen een vrijblijvend gesprek in.
