Deze week vonden de eerste mondelinge pleidooien in dé klimaatzaak van België plaats. Zes jaar geleden begonnen de eisers deze zaak, die zeer vergelijkbaar is met de Nederlandse Urgenda-zaak. De zaak werd vertraagd door een conflict over de taal waarin het proces zou moeten plaatsvinden, maar nu kunnen de eisers overgaan tot de inhoud van hun eis: het verlagen van de broeikasgasemissies op het Belgische grondgebied.
Al in december 2014 stuurde vzw Klimaatzaak (hierna: Klimaatzaak) een ingebrekestelling naar de vier Belgische overheden. Sindsdien hebben 58586 bezorgde Belgen zich als mede-eiser aangemeld. De eisers vinden dat het klimaatbeleid in België onvoldoende is en richting zich onder andere op het gebrek aan intra-Belgische samenwerking en coördinatie inzake klimaatbeleid. Zij vorderen dat de overheid zich inzet voor een daling van de broeikasgasemissies op het Belgische grondgebied met minstens 42 tot 48% in 2025 en minstens 55 tot 65% in 2030, beiden ten opzichte van het referentiejaar 2030. In 2050 moet de netto uitstoot nul zijn. Daarbij vordert de Klimaatzaak een dwangsom van 1 miljoen euro per maand vertraging in de uitvoering van het vonnis.
Grond voor de eis is de ontoereikendheid van het klimaatbeleid van de Belgische overheden, resulterend in een schending van de zorgvuldigheidsnorm en de mensen- en kinderrechten. Dit zijn dezelfde gronden als de Urgenda-zaak. Het is dan ook niet verrassend dat de Nederlandse ‘klimaatadvocaat’ Roger Cox, de advocaat achter zowel de Urgenda-zaak als de Shell-klimaatzaak, ook een onderdeel is van het advocatenteam van deze Belgische klimaatzaak.
De Nederlandse rechter wees de eis in eerste aanleg toe op basis van de zorgvuldigheidsnormen uit het Kelderluikarrest. De Hoge Raad baseerde de uitspraak uiteindelijk op de rechten uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Ook in België zouden beiden gronden dus goede kans van slagen kunnen hebben.
Het Belgische proces vervolgens opgehouden door een conflict over de taal waarin het proces zou moeten plaatsvinden; Frans of Vlaams. Tot aan de hoogste rechter werd hierover geprocedeerd, maar de uitspraak van de arrondissementsrechtbank van 2016 blijft staan. De taalwijziging naar Nederlands wordt niet toegewezen, dus de taal van de procedure blijft Frans.
De mondelinge pleidooien van Klimaatzaak en de vier Belgische overheden vinden plaats van 16 tot 26 maart. Meer informatie over de zaak en het verloop is te vinden op klimaatzaak.eu.
Bekijk de dagvaarding hier.
